در جریان سفر اخیر رئیس و اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی به ازنا، یکی از شهروندان در حضور مسئولان عالیرتبه حوزه سلامت، انتقادی صریح را مطرح کرد؛ انتقادی که از دلِ تجربه روزمره مردم بیرون آمده اما پیامدهای آن فراتر از یک گلایه ساده است. او گفت دستگاه سونوگرافی بیمارستان دولتی «هیچ فایدهای ندارد» و حتی پزشکان همان بیمارستان نیز به بیماران توصیه میکنند که برای انجام سونوگرافی به مراکز خصوصی مراجعه کنند. این جمله، اگرچه ساده بیان شد، اما در دل خود یک پرسش بنیادی درباره وضعیت نظارت بر تجهیزات پزشکی کشور و سرنوشت دستگاههایی که مشمول MDR بودهاند را زنده میکند.
وقتی بیمار، پزشک و حتی مدیران بیمارستان به اتفاق بر ناکارآمدی یک دستگاه تأکید میکنند، اولین احتمال این است که دستگاه موجود از رده خارج شده و سالهاست باید جمعآوری میشده اما همچنان در چرخه خدمات باقی مانده است. یکی از انتقادهای مکرر در سالهای اخیر این بوده که فرآیند MDR در بسیاری از دانشگاههای علوم پزشکی بهصورت کامل و یکپارچه اجرا نشده و دستگاههایی که بر اساس استاندارد باید جمعآوری یا جایگزین شوند، همچنان به دلیل کمبود بودجه، ضعف پیگیری یا پیچیدگیهای اداری در بخش دولتی مورد استفاده قرار میگیرند. پیامد این تعلل، انتقال بیصدا و مداوم بیماران از سیستم دولتی به مراکز خصوصی است؛ مسیری که هزینههای درمانی را افزایش میدهد و عدالت سلامت را بهطور جدی مخدوش میکند.
در چنین وضعیتی چند پرسش روشن و غیرقابل چشمپوشی خطاب به وزیر بهداشت، مدیرکل تجهیزات پزشکی و رئیس هیئت امنای ارزی مطرح میشود. نخست اینکه مشخص شود دستگاه سونوگرافی مورد اشاره، متعلق به کدام شرکت یا برند است و در چه سالی وارد بیمارستان شده است؟ در خرید این دستگاه چه نهادی نقش داشته و آیا از ابتدا در فهرست تجهیزات قابل جایگزینی قرار داشته است یا بعدها بر اساس ارزیابیهای فنی و گزارشهای دانشگاه علوم پزشکی مشمول MDR شده است؟ پاسخ به این پرسشها تعیین میکند که مشکل از کیفیت ذاتی دستگاه، ساختار خرید، فرسودگی ناشی از زمان یا نقص در نظارتهای دورهای نشأت میگیرد.
مسئله بعدی، وضعیت نظارت و کالیبراسیون دستگاه است. براساس دستورالعملهای سازمان غذا و دارو، تجهیزات تصویربرداری باید در بازههای مشخص توسط شرکتهای مجاز ارزیابی و تست عملکرد شوند؛ اگر این دستگاه سالهاست کالیبراسیون نشده یا در گزارشهای قبلی ایرادهای فنی داشته، ادامه کار آن تخلف محسوب میشود. اینکه پزشکان بیمارستان خودشان به بیماران توصیه میکنند از دستگاه استفاده نکنند، نشان میدهد یا دستگاه از نظر تصویربرداری استاندارد نیست، یا آنقدر مستهلک است که دقت آن قابل اتکا نیست و این موضوع حتی از سطح فنی، به سطح اعتماد عمومی نیز رسیده است.
اما مهمترین بخش ماجرا این است که آیا با وجود این نارضایتی عمومی و تأیید کادر درمان، هیچ اقدامی برای جایگزینی یا جمعآوری دستگاه انجام نشده است؟ آیا محدودیت بودجه باعث شده دانشگاه علوم پزشکی نتواند دستگاه جدید خریداری کند؟ آیا هیئت امنای ارزی یا معاونت درمان برای تخصیص دستگاه جایگزین تصمیم نگرفتهاند؟ یا اینکه مشکل در ساختار گزارشدهی و پیگیری فنی بوده و هشدارهای داخل بیمارستان به سطح وزارتخانه منتقل نشده است؟ در هر حالت، ادامه استفاده از دستگاهی که از نظر بیمار و پزشک «غیراستاندارد» تلقی میشود، بهمعنای پذیرش یک ریسک مستقیم بر سلامت مردم است. / منبع خبر: ازنا نیوز @aznanewZ
دیدگاهتان را بنویسید